తిరుపతి యాస, భాష, పదాలు

తిరుపతి ప్రాంతపు మాండలికంలో ఉపయోగించే కొన్ని పదాల జాబితా:

అమ్మి = ఆడపిల్ల, ( ఆ అమ్మి బాగా చదువు తుంది)
పలుకొటము = బడి - ఫాఠశాల
సమ్మళం = జీతము
అయ్యవారు = అయ్యేరు = పంతులు, టీచరు
దుడ్డు = డబ్బు, ధనము
ముండమోపి = భర్త లేని స్త్రీ, విడో,
బద్రం = జాగ్రత్త (
ఇస్కూలు = బడి, పాఠాశాల,
సిరిగందం చెట్టు = శ్రీగందం చెట్టు,
ఏంది = ఏంటి
గమ్మున = చాలా అర్థాలున్నాయి./గమ్మునుండు = ఊరికే ఉండు, గమ్మునరా = మారుమాట్లాడకుండా రా
మెట్లు = చెప్పులు
తరీఖ = పద్దతి. ఉదా: (నీ తరీఖ ఏమి బాగ లేదు)
తూటు, బొక్క, దుంక = రంధ్రము లేదా చిరుగు
పరక్కట్ట, పరక = చీపురుకట్ట, చీపురు
దూది = పత్తి
బిరీన, బిర్నా,బిన్నె = తొందరగా
యెలబారు= బయలుదేరు
అరం = తమిళ భాష
ఎర్రగడ్డలు = ఉల్లిగడ్డలు, ఆనియనులు
తెల్లగడ్డలు -- వెల్లుల్లి
ఉల్లగడ్డలు = బంగాళాదుంపలు
చీటీగలు =(లేదా చీకటి ఈగలు)దోమలు
బాడుగ = అద్దె
బీగాలు/బీగం = తాళం చెవులు/తాళం

వ్వవసాయ పనిముట్లు

కపిలి =బావిలోనుండి నీరు తోడు సాధనము
మడక =నాగలి
కాడిమాను,= ఎద్దుల మెడమీద వేయు సాదనము
కదురుగోలు=
నొగ= నాగలి భాగము
పలికిమాను =భూమి చదును చేయుటకు వాడే ఒక పరికరము.
కొండ్ర=
సాలు=
కడిసీల=కడిసెల
కందినము=
బొడ్డుసీల=
మడవ=
పాది= చిన్న కయ్య
కయ్య = మడి
ఇరసాలు= రెండవసారి దున్నడము
మర్దాము=రెండవ పంట
గూడరేవు =
నీరుగట్టోడు=
మూజంబరము= ఆవులకు, దూడల మూతికి వేయు ఒక అలంకారము.
ఎలపట = ఎడమ వైపు,
దాపట = కుడి వైపు
కాడెద్దులు= జోడెద్దులు,
మక్కెన= ఎద్దులబండిలో వేసే ఒక పెద్ద బుట్ట
కొండ్ర = దున్నుచున్నప్పుడు వేసే ఒక సాలు( వరుస)
వంక = ఏరు, చిన్న నది.
యో = సాధారణంగా తరచూ ఉపయోగించే పదం। ఉదాహరణ్ఖు "యో ఇట్రావయ్యో" ?
అనపకాయ = field beans (ఆనపకాయ(సొరకాయ) కాదు)
మొబ్బు = చీకటి , మేఘం
మోఢం = మేఘం. మోఢంగా ఉంది = మేఘావృతమై ఉంది
పసల పండగ(పశువుల పండగ) = కనుమ
యాట/యాట మాంసం (వేట మాంసం) = గొర్రె/గొర్రె మాంసం
నూగులు = నువ్వులు
ఉద్ది పప్పు = మినప్పప్పు
పరింది కాయ = బొప్పాయి
పట్టా = దాల్చించెక్క
గసాలు = గసగసలు
మంచినూనె = నువ్వులనూనె
ముంత మామిడి కాయ(ముంత మామిడి పప్పు) -- జీడి కాయ(జీడి పప్పు)
ఖర్బూజకాయ = పుచ్చకాయ (water melon)
కీరకాయ = దోసకాయ (cucumber)
మొనక్కాయ = ములక్కాడ (drum stick)
వడ = గారె
చక్కెర = పంచదార
డేక్షా = పెద్ద పాత్ర
ఎనుము = గేదె
రిళ్ళ = బొద్దింక(cockroach)
అత్తిరసం = అరిశ
ఎర్రనీళ్లకాయ = కొబ్బరి బోండాం
మురుకులు = జంతికలు
జరుక్కోన్నా=కొంచెం అవతలికి జరుగన్నా
ఉద్దులు=మినుముల
ఉద్ది పప్పు = మినప్పప్పు
అలసందలు = బొబ్బర్లు
నిప్పట్లు = అరిసెలు
చియ్యలు కూర = మాంసముకూర
ఎర్రలు = వాన పాములు
గొడ్లు = పశువులు
జీవాలు = మేకలు, గొర్రెలు
మడక = నాగలి
సట్టి = కుండ
లోటా = నీళ్లు తాగె గ్లాసు
చెంబు =
గిన్నె=
గోతం =
గోనె పట్ట
బొంత =
తువ్వాలు =
ఊరుబిండి = చట్ని (చింతకాయ ఊరుబిండి)
సనగ్గింజలు = వేరుశనగ గింజలు.
వక్కాకు = తాంబూలము
నీపాసు గాల = ఇదొక ఊత పదం.
గుడ్డలు = బట్టలు
సేమిరి = పాలల్లో సేమిరి పెట్టాలి = పాలల్లో తోడు పెట్టాలి.
సల్ల = మజ్జిగ